Đối với bò sát, ánh sáng là sự sống. Ánh sáng kiểm soát mọi hoạt động cũng như chu trình sống của bò sát, chính vì vậy việc cung cấp đủ ánh sáng cho bò sát là vô cùng cần thiết dù là ánh sáng tự nhiên hay nhân tạo.
Quang phổ của ánh sáng bao gồm tia hồng ngoại, ánh sáng khả kiến (là ánh sáng nhìn thấy được, dễ thấy là màu sắc trong cầu vồng) và tia cực tím. Chúng ta vẫn thường nghe thấy rằng, tia cực tím rất có hại cho da của con người, vậy thực chất tia cực tím là gì?
Tia cực tím không thể nhìn được bằng mắt thường gồm 3 loại cơ bản:
- Tia UVA: chiếm 95% lượng tia cực tím chiếu xuống Trái Đất trong thời gian từ 10-16h hằng ngày. Chiếm 99% vào thời điểm trước 10h sáng và sau 16h chiều tối. Tia này là thủ phạm gây Ung thư da.
- Tia UVB: chiếm 5% lượng tia cực tím chiếu xuống trái đất trong thời gian từ 10 – 16h hàng ngày. Chiếm 1% trước 10h và sau 16h hàng ngày. Tia nàty có năng lượng mạnh hơn UVA nên có thể huỷ hoại tế bào da, võng mạc mắt, bỏng nắng và ung thư da nếu tiếp xúc trong thời gian nhất định.
- Tia UVC: không tác động đến trái đất do bị tầng ozone hấp thụ hoàn toàn.
Ánh sáng UV đối với bò sát
- Đóng vai trò quan trọng trong quá trình chuyển hoá Canxi: UVB trong ánh sáng mặt trười có ảnh hưởng trực tiếp tới hệ thống miễn dịch trên da của các loài động vật cũng như có thể kích thích sản sinh beta endorphin, mang lại cảm xúc tích cực, cải thiện tâm trạng. Thế nhưng, tác dụng lớn nhất của UVB đối với bò sát là vai trò trong việc tổng hợp vitamin D3 ở da. Để điều này có thể xảy ra, ánh sáng mặt trười phải chứa UVB ở bước sóng từ 290 – 315nm. Quá trình tổng hợp vitamin D3 cần nhiệt và tia cực tím. UVB chuyển đổi cholesterol trong da thành tiền D3. Các chất này được chuyển hoá thành vitamin D3 rất nhanh chóng khi bò sát ở nhiệt độ tối ưu.
Vitamin D3 cũng có thể trở thành một chất độc hại nếu như hàm lượng được sản sinh một cách quá mức. Tuy nhiên, cơ thể bò sát luôn biết cách kiểm soát để điều chỉnh lượng vitamin D3 hợp lý trong khi tắm nắng, chúng sẽ chuyển hoá tiền D3 và vitamin D3 dư thừa thành các sản phẩm phụ vô hại ngay sau khi hình thành. Tương tự với việc thiếu vitamin D3 sẽ dẫn tới các bệnh rối loạn chuyển hoá xương (hay MBD), lâu ngày khiến chúng mất mạng.
Chỉ số UV tối đa thích hợp cho từng loài phải được xác định sử dụng kiến thức về thói quen sinh hoạt của loài trong tự nhiên.
- Kích thích giao phối, sinh sản và sự thèm ăn ở bò sát: Ánh sáng nhìn thấy được gồm ánh sáng khả kiến và tia UVA. UVA chỉ có máy đo UV và bò sát mới nhìn thấy được còn con người thì không, chính điều đặc biệt này giúp bò sát nhận biết được ánh sáng ban ngày, màu sắc các loại mòn ăn và bạn tình của mình khi đến mùa sinh sản.
Nhiệt độ đối với bò sát
UVA còn cung cấp nhiệt năng – là thứ không thể thiếu đối với bò sát trong việc tiêu hoá thức ăn và duy trì hoạt động của chúng. Bò sát là động vật biến nhiệt, thế nhưng cơ quan trong cơ thể chúng chỉ hoạt động tốt ở mức nhiệt nhất định. Chính vì vậy cung cấp nhiệt năng cho bò sát là vô cùng quan trọng, giúp bò sát đạt được ngưỡng nhiệt tối ưu duy trì các hoạt động tổng hợp của các tế bào và bộ phận trong cơ thể. Bò sát trong tự nhiên có chu trình ngủ đông là do nhiệt độ môi trường quá thấp khiến chúng không thể duy trì các hoạt động thường nhật nên chúng tạm ngưng hoạt động để dự trữ năng lượng. Đó là điều dễ hiểu khi mùa sinh sản của bò sát thường diễn ra vào mùa hè, khi có nhiều ánh nắng và nhiệt độ cao hơn. Nếu vào mùa đông, bò sát của bạn bỗng dưng ăn ít, vận động kém thì ngay lập tức hãy kiểm tra nguồn nhiệt cho chúng nhé, bởi vì nhiệt độ có vai trò quyết định trong việc “chơi hay nghỉ” của bò sát. Khi bò sát trong môi trường nuôi nhốt, chúng ta có điều kiện để cung cấp nhiệt cho chúng hơn ngoài môi trường tự nhiên bằng cách sử dụng đèn UVA chuyên dụng.
Lời khuyên khi lựa chọn đèn cho bò sát
- Mỗi loài bò sát có nhu cầu về ánh sáng khác nhau, chính vì thế chúng ta cần tin tưởng vào chúng để biết chúng cần gì. Chúng rất giỏi trong việc quyết định lượng nhiệt, ánh sáng khả kiến và tia cực tím mà chúng cần tại bất cứ thời điểm nào. Các loài bò sát cần nhiệt độ, ánh sáng, nơi trú ẩn và khu vực phơi nắng thích hợp để có thể lựa chọn sở thích của mình giống như trong tự nhiên.
- UVA, UVB, ánh sáng khả kiến và nhiệt luôn đi cùng với nhau. Bởi vì quá trình tổng hợp vitamin D3 ở bò sát chỉ xảy ra khi vùng da ấm của bò sát được tiếp xúc với tia UVB, vì vậy khi vực chiếu đèn UVB cần được chiếu giao với khi vực phơi nắng. Giống như mặt trời, đèn nên ở trên cao, không nên để đèn chiếu ngang tầm mắt bò sát bởi ánh sáng sẽ khiến mắt bò sát trở nên căng thẳng và các tia chiếu với cường độ cao cũng gây hại cho mắt của chúng.
- Treo đèn ở khoảng cách hợp lý theo khuyến cáo của nhà sản xuất và thói quen sử dụng ánh sáng của từng loài bò sát.
- Luôn luôn kiểm tra nhiệt độ của chuồng nuôi và nhiệt độ từ đèn tới người bò sát thay vì nhiệt độ ở nền chuồng.
- Cho phép bò sát được thiết lập chu trình sinh học của chúng. Ngày cần chiếu đèn sáng, đêm nên tắt đèn để không khiến bò sát bị stress. Nếu nhiệt độ ban đêm quá thấp cần sử dụng sưởi đêm hoặc thảm nhiệt để giữ ấm cho bò sát.
Trên đây là những lưu ý về việc lựa chọn đèn cho bò sát, mong rằng những thông tin này sẽ giúp ích được cho người chơi.
Mọi thông tin cần tư vấn, vui lòng liên hệ hotline: 0904 232 594 Để được hỗ trợ chính xác nhất.